Transition Town Rotterdam

Over ons

De kracht van de lokale gemeenschap!

Inleiding

Transition Towns zijn lokale gemeenschappen, zoals dorpen, wijken, en steden, die het lot in eigen handen nemen om te werken aan een duurzame, rechtvaardige en veerkrachtige wereld. De belangrijkste aanleidingen om in actie te komen zijn de wereldwijde problemen van piekolie en klimaatverandering. De antwoorden van transition towns zijn lokaal, positief en opbouwend. Door zelf voedsel te verbouwen, energie op te wekken, materialen te recyclen, en energiezuinige huizen te bouwen, wordt de lokale gemeenschap nieuw leven ingeblazen.
Deze positieve visie heeft ook het hart van een groeiende groep Rotterdammers veroverd. Transition Town Rotterdam is een netwerk van mensen en initiatieven die samenwerken om, hand in hand en wijk voor wijk, de stad te veranderen in een gezonde, veerkrachige en levendige stad; een stad die, in evenwicht, leeft van lokale natuurlijke hulpbronnen; een stad die door haar veerkracht economische schokken op kan vangen; een stad waar iedereen zich thuis kan voelen in de lokale gemeenschap en lokale natuur; een stad waar kinderen gezonde lucht inademen, leren hoe gezond voedsel verbouwd wordt en beseffen dat zij later met eerzaam en betekenisvol werk voor hun gemeenschap kunnen voorzien in hun leven; kortom, een stad die een voorbeeld is voor anderen en hoop geeft voor de toekomst.

Hoofd

Klimaatverandering

Een van de belangrijkste aanleidingen voor een transition town is het fenomeen klimaatverandering. Door de impact die we als mensheid op de natuur hebben worden vele balansen verstoord en natuurlijke rijkdommen verwoest. Het ijs op de polen en in de bergen smelt weg, zeeniveaus stijgen met spectaculaire overstromingen tot gevolg. Bodemvervuiling, ontbossing, oprukkende droogte, verwoestijning, tropische orkanen, moessonregens, in hoog tempo uitstervende plant- en diersoorten: genoeg redenen voor ons om manieren van leven te vinden die in balans zijn met de wereld om ons heen.

Piekolie

Daarnaast leert het fenomeen van piekolie ons dat het tijdperk van goedkope olie voorbij is. Er is een tijd geweest dat er alleen maar meer olie gewonnen werd. Wetenschappers zijn het erover eens: door een uitputting van de oliebronnen op aarde heeft die productie en piek bereikt, of zal die productie in de zeer nabije toekomst een piek bereikt hebben. Er zal minder en minder olie gewonnen worden. Olie wordt schaarser en dus duurder. Onze wereld is afhankelijk van olie. En daardoor wordt alles duurder. De rek in de economie verdwijnt. En economische crises zoals een bankencrisis zullen steeds heftiger aankomen en steeds meer mensen treffen. Een oliecrisis zal niet lang op zich laten wachten.

Veerkracht

We moeten drastisch minder energie gebruiken, drastisch overschakelen op duurzame energiebronnen en drastisch minder CO2 uitstoten. Maar dat is niet genoeg. We moeten ook werken aan een veerkrachtige economie. In onze huidige economie is een lokale gemeenschap voor het overleven volledig afhankelijk van de wereldmarkt. Ontstaat er een grote oliecrisis dan houdt het verkeer en transport van voedsel op en duurt het slechts enkele dagen eer een stad als Rotterdam in grote moeilijkheden komt. Een lokale gemeenschap moet veerkracht ontwikkelen om grote en minder grote crises op te kunnen vangen. Door te bouwen aan een diverse lokale economie, door lokaal voedsel te verbouwen, energie op te wekken, energiezuinige huizenbouw te stimuleren, materialen te recyclen, kleren te produceren, munteenheden in te voeren, etc, is de lokale gemeenschap beter in staat om schokken in de wereldeconomie op te vangen.

Hart

Doemscenario’s en Verslavingspsychologie

Het is niet genoeg dat we met ons hoofd kunnen beredeneren dat het anders moet. Afhankelijk van hoe we emotioneel of innerlijke reageren op deze kennis, zullen we in actie komen of niet. Het is heel goed mogelijk dat de kennis over klimaatverandering en piekolie ons een verstikkende en verlammende angst inboezemt, een angst die ons ontmoedigt om tot actie over te gaan. We zijn zo verslaafd aan onze olie-afhankelijke manier van leven dat we graag de andere kant opkijken als we geconfronteerd worden met doemscenario’s. We willen graag de gevolgen van ons leven ontkennen, irrationeel geloof hechten aan illusies zoals het sprookje dat de techniek ons wel uit de brand helpt. Met betere techniek kunnen we meer produceren, en de economie doen groeien. Maar het punt is juist dat die grenzeloze groei één van de grootste oorzaken is van klimaatverandering en piekolie. Het is onvermijdelijk dat we ons leven veranderen. Die kennis kan verstikkend negatief overkomen. En de grote schaal waarop deze problematische processen plaatsvinden kan een gevoel van machteloosheid opwekken, welke alles behalve motiverend en activerend werkt.

Positieve visie

Om deze innerlijke drempel van negativiteit te overwinnen is het belangrijk te beseffen dat piekolie en klimaatverandering als uitdagingen de mogelijkheid bieden om aan een mooie, levendige, gezonde, duurzame, vredige samenleving te bouwen. We werken niet tegen de ondergang, maar voor een fantastische wereld waar het leven goed is. Wat is er mooier dan een levendige lokale gemeenschap in harmonie met een gezonde natuur, waar jong en oud elkaar ontmoeten en samen spelen en werken op het land, elkaar lokale ambachten en technieken leren? Transition towns gaan uit van een positieve visie, die het hart vervult met vreugde en mensen het huis uitjaagt om elkaar te ontmoeten en samen over te gaan tot actie.

Haalbare Successen

Naast een positieve visie hebben transition towns haalbare doelen, omdat ze lokaal zijn. Het is mogelijk om met je kinderen en je buren een buurttuin te beginnen. Het is mogelijk om samen zonnepanelen te plaatsen. Als lokale gemeenschap is het mogelijk een lokale veerkrachtige economie op te bouwen.

Feest

En als laatste is elke transition town-activiteit een feest. De ervaringen wijzen keer op keer dat de wijk opvrolijkt als er weer een nieuwe buurttuin begonnen is. Kinderen leven op door mee te spitten in de aarde, fruitbomen te planten, groenten te oogsten en te knutselen om oude materialen te hergebruiken. Buren die elkaar nooit gesproken hebben staan samen onkruid te wieden en tips uit te delen over de gerechten die je met de zelf verbouwde groente kunt koken. Meedoen aan een transition town is één groot feest. Een transition town bouwt op de kracht van de lokale gemeenschap. Het aanboren van die beleving van levenslust is het geheim van de aanstekende aantrekkingskracht van transition towns wereldwijd. Durf te dromen, en durf die droom hier en nu te leven.

Handen

Think Global, Act Local

Transition towns is een beweging die sterk op de praktijk gericht is. Zeker in een nuchtere havenstad als Rotterdam is de eerste intuitie: ‘handen uit de mouwen!’ Het grote succes van transitie-initiatieven zit erin dat je hier en nu op een passende schaal aan de slag kan gaan. Een geveltuintje met je buren aanleggen is snel gebeurd. Met een kleine groep medestanders kan je zo een buurttuin beginnen in het plantsoen om de hoek. Ook is een knutselklubje om lokale ambachten aan te leren zo opgezet. Het bouwen aan een lokale veerkrachtige economie kan beginnen bij kleine stappen. En vele kleine stappen stimuleren om grotere stappen te zetten. Voor je met je buurt, dorp of stad aan een lokaal energie-plan begint, een wekelijkse transition-town markt kan organiseren, of een lokale munteenheid gaat introduceren, zijn er heel veel tussenstappen te zetten.

Beweging ‘van Onderop’

De eerste transition-town is ontwikkeld in het plaatsje Totnes in Engeland. De initiatiefnemers hebben een handboek samengesteld waarin veel praktische tips en zelfs een stappenplan worden aangeboden om lokaal aan de slag te gaan. Ookal werken verschillende transition towns als netwerk landelijk en wereldwijd goed samen, er is geen centrale hierarchische organisatie. Transition towns vormen een ‘beweging van onderop’. Mensen nemen zelf de middelen in handen om hun lokale leven te veranderen. Het handboek biedt praktische handvaten. Maar ook de vele uitwisselingen onderling, lokale kennis en websites, zorgen voor een uitgebreid netwerk van lokale ervaringsdeskundigen die je op weg kunnen helpen. Al snel ben je zelf een ervaringsdeskundige en kan jij anderen verder op weg helpen.

Rotterdam

Vanaf het eerste begin was het duidelijk dat Rotterdam een rijke voedingsbodem heeft voor een grote en bruisende Transition Townbeweging. Toen drie vrienden een eerste bijeenkomst organiseerden in het voorjaar van 2009 zat de huiskamer direct stampvol met veertig belangstellenden. Sindsdien is de TT-trein in Rotterdam niet meer te stoppen.
Transition Town Rotterdam is een netwerk van onafhankelijke initiatieven. De initiatieven zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen projecten. Maar de initiatieven die op deze manier aangesloten zijn bij het netwerk, werken samen om bepaalde gemeenschappelijke projecten te organiseren, om informatie uit te wisselen en om nieuwe intiatieven te stimuleren en ondersteunen. Op dit moment, najaar 2011, telt de beweging acht buurttuinen en worden er gezamenlijke projecten georganiseerd zoals de website, een permacultuur tuinentoer, een Rotterdamse oerbacterie-cursus, worden er thema-avonden georganiseerd, en staat er regelmatig een gezamelijke afvaardiging op lokale festivals en markten.
Hoe groter en diverser het netwerk wordt, hoe meer het duidelijk wordt wat een fantastische culturele, sociale en natuurlijke mogelijkheden er in Rotterdam zijn, om de toekomst in te gaan als gezonde veerkrachtige en levendige stad aan de Maas. We staan pas aan het begin...